Opis

Cytomegalowirus (CMV) to wirus z rodziny herpeswirusów, który może utrzymywać się w organizmie w stanie uśpienia. Zakażenie CMV jest bardzo częste i rośnie z wiekiem (około 40-60% dorosłych jest nosicielami wirusa). U zdrowych osób zakażenie CMV zwykle nie powoduje żadnych objawów lub przejawia się jako łagodna infekcja. Może wystąpić gorączka, zmęczenie, ból głowy, zapalenie gardła i migdałków. Możliwe jest także powiększenie wątroby i śledziony.

Wirus CMV jest niebezpieczny dla płodu i dla osób z osłabionym układem odpornościowym, u których może dojść do aktywacji zakażenia uśpionego. Zakażenie CMV wrodzone występuje, gdy kobieta zakaża się wirusem w trakcie ciąży lub tuż przed nią. CMV jest najczęstszym czynnikiem wywołującym zakażenia płodu, wady rozwojowe lub upośledzenie dziecka. Może też spowodować poronienie lub obumarcie płodu.

Źródła zakażenia

Ryzyko przeniesienia wirusa na płód jest największe przy zakażeniu pierwotnym kobiety ciężarnej (około 40%). Przy nawrocie zakażenia ryzyko jest znacznie mniejsze (około 1%). Zakażenie CMV wrodzone może uszkodzić ośrodkowy układ nerwowy, narządy zmysłów, układ krwiotwórczy i pokarmowy dziecka.

Źródłem wirusa cytomegalii jest człowiek. Zakażenie przenosi się przez bezpośredni kontakt z osobą chorą lub jej wydzielinami, przez kontakty seksualne, przez transfuzję krwi lub preparatów krwiopochodnych lub przez przeszczep narządu od dawcy zakażonego CMV. Wirus może być wydalany z organizmu przez wiele miesięcy lub lat po zakażeniu pierwotnym.

Cytomegalia – diagnostyka metodą PCR

Badania serologiczne są często stosowane w celu wykrycia zakażenia CMV, ale nie pozwalają odróżnić formy aktywnej od utajonej. Dlatego coraz częściej wykorzystuje się badania PCR, które są bardziej czułe i swoiste. Metoda PCR jest niezbędna w diagnostyce cytomegalii wrodzonej, ponieważ umożliwia wykrycie wirusa w płynie owodniowym pobieranym w 21-22 tygodniu ciąży. W tej fazie ciąży płód intensywnie wydala CMV z moczem, co świadczy o aktywnym zakażeniu.

Wrodzona cytomegalia jest rozpoznawana na podstawie obecności wirusa w moczu lub ślinie noworodka w ciągu pierwszych 21 dni życia. Jest to tzw. „złoty standard” diagnostyczny i ujemny wynik wyklucza zakażenie wrodzone. Jeśli badanie PCR wykazuje obecność wirusa w płynie mózgowo-rdzeniowym (PMR), oznacza to, że doszło do zakażenia układu nerwowego (neuroinfekcji). Badania PCR są również podstawowymi metodami diagnostycznymi u pacjentów po przeszczepach.