Przygotowanie pacjenta do pobrania krwi na badania laboratoryjne, zalecenia
Efektywność wykonywanych badań diagnostycznych, zależy nie tylko od ich wykonania, ale też od odpowiedniego przygotowania pacjenta do badania.
Pacjent powinien zgłosić się na pobranie krwi
- w godzinach rannych od 8:00 do 10:00 ( nie dotyczy badań pilnych).
- powinien być na czczo, ostatni posiłek powinien spożyć 12 godzin przed pobraniem ( dla triglicerydów, lipidogramu 16 godzin).
- Przed pobraniem należy unikać wysiłku fizycznego i stresu, wstrzymać się od palenia papierosów.
- Na 3 dni przed pobraniem nie należy spożywać alkoholu.
- W okresie 2 tygodni przed planowanym badaniem należy stosować normalną – zrównoważoną dietę ( nie stosować specjalnych diet ani głodówek).
- Bezpośrednio przed pobraniem zalecany jest 15 minutowy odpoczynek w pozycji siedzącej po przyjściu do punktu pobrań.
- W miarę możliwości pacjent powinien ograniczyć przyjmowanie leków do bezwzględnie koniecznych ( interferencje leku z oznaczanym składnikiem).
Przygotowanie pacjenta i pobieranie moczu na badanie ogólne, zalecenia
Najbardziej wiarygodne wyniki uzyskuje się w porannej porcji moczu po wypoczynku nocnym.
Jednorazowy pojemnik do badania ogólnego moczu należy pobrać w punkcie pobrań.
Mocz do badań należy pobierać z zachowaniem zasad higieny. Przed oddaniem moczu zewnętrzne narządy płciowe powinny być umyte wodą z mydłem, dokładnie spłukane i osuszone jednorazowym ręcznikiem papierowym. Nie stosować środków dezynfekcyjnych i odkażających.
Mocz pobieramy z pierwszej porannej mikcji po wypoczynku nocnym z tzw. środkowego strumienia. Pierwszą porcje moczu należy oddać do toalety, następną porcję w ilości około 10 ml oddać do wcześniej przygotowanego pojemnika, końcową porcję moczu należy oddać do toalety. Pojemnik dokładnie zamknąć.
Nie należy pobierać moczu po znacznym i długotrwałym wysiłku fizycznym.
Przed wykonaniem badania należy zachować dotychczasową normalną zrównoważoną dietę.
U kobiet moczu na badanie ogólne nie pobieramy w okresie menstruacji oraz 2-3 dni przed i po krwawieniu miesiączkowym.
Na 24 godziny przed planowanym pobraniem moczu zaleca się unikać stosunków płciowych.
W przypadku pobierania moczu u niemowląt oraz małych dzieci, odpowiednio stosuje się specjalne jałowe woreczki. Po umyciu i osuszeniu okolicy cewki moczowej należy przykleić woreczek. Po zebraniu moczu woreczek odklejamy, zamykamy i w całości umieszczamy w jednorazowym plastikowym pojemniku. Nie należy przelewać moczu z woreczka do pojemnika.
Mocz dostarczamy do laboratorium w możliwie najkrótszym czasie. Do momentu dostarczenia do laboratorium próbkę należy przechowywać w chłodnym miejscu.
Do badań nie będzie przyjmowany mocz w pojemnikach po środkach spożywczych oraz o innym przeznaczeniu (butelki, słoiczki itp.).
W przypadku konieczności wykonania badania próbek moczu pobranych w innych warunkach (porach dnia), w konsekwencji, interpretacja wyników powinna uwzględniać godzinę pobrania oraz sposób przygotowania pacjenta do badań.
Prawidłowe przeprowadzenie dobowej zbiórki moczu (DZM)
Przed wykonaniem zbiórki należy przygotować plastikowy pojemnik z podziałką o objętości minimalnej 2,5 litra oraz pobrać w punkcie pobrań jednorazowy pojemnik do badania moczu.
Zbiórka powinna trwać 24 godzinny, natomiast w uzasadnionych przypadkach, można ją przeprowadzić w ciągu 12 godzin ( godziny nocne).
Zbiórkę moczu należy rozpocząć rano (np. o godzinie 7:00) i zakończyć następnego dnia o godzinie 7:00 (24 godziny).
Pierwszą poranną porcję moczu np. o godzinie 7:00 pacjent oddaje do toalety, natomiast wszystkie następne porcje są zbierane do jednego naczynia, łącznie z poranną porcją dnia następnego o godzinie 7:00.
Naczynie powinno być, przechowywane przez cały czas trwania zbiórki w chłodnym miejscu.
Następnego dnia, po oddaniu moczu o godzinie 7:00 należy zmierzyć objętość moczu, zapisać ją i dokładnie wymieszać mocz.
Do jednorazowego pojemnika odlewamy próbkę wymieszanego moczu w ilości około 10 ml
i dostarczamy do laboratorium w możliwie najkrótszym czasie.
Na pojemniku i zleceniu należy umieścić informację o łącznej objętości zebranego moczu.
Pobieranie kału na badanie ogólne i obecność pasożytów, zalecenia
Pojemnik przeznaczony na kał należy pobrać w punkcie pobierania materiału.
Za pomocą szpatułki, dołączonej do wieczka pojemnika pobieramy grudkę kału wielkości orzecha laskowego z 2-3 różnych miejsc.
Maksymalne wypełnienie pojemnika nie powinno przekraczać 1/3 jego wysokości.
Przy kałach patologicznych materiał pobieramy z miejsc zawierających zmianę: śluz, ropę, krew.
Szczelnie zamknięty pojemnik, zabezpieczamy dodatkowo woreczkiem foliowym, i najlepiej tego samego dnia dostarczamy do laboratorium. W ostateczności można przechować kał do dnia następnego w temperaturze od + 4ºC do +10ºC.-Nie zamrażać.
Wskazane jest pobranie kału na obecność pasożytów przed rozpoczęciem leczenia.
Na badanie kontrolne kał na obecność pasożytów należy pobrać 1-3 tygodni po zakończenia kuracji.
Do badań nie będzie przyjmowany kał w pojemnikach po środkach spożywczych oraz o innym przeznaczeniu ( butelki, słoiczki itp.).
Przygotowanie pacjenta i pobieranie kału na krew utajoną, zalecenia
Pojemnik przeznaczony na kał należy pobrać w punkcie pobierania materiału.
Za pomocą szpatułki dołączonej do wieczka pojemnika pobieramy grudkę kału wielkości orzecha laskowego z 2-3 różnych miejsc.
Nie zalecane jest pobieranie kału w czasie miesiączki, krwawień z hemoroidów, występowania krwi w moczu, gdy występują uszkodzenia naczyń krwionośnych przy oddawaniu kału.
Pojemnik szczelnie zamykamy, zabezpieczamy dodatkowo woreczkiem foliowym i dostarczamy do laboratorium w dniu pobrania.
Badanie należy powtarzać przez 2—3 kolejne dni.
Ze względu na metodykę oznaczenia, nie jest wymagana dieta bezmięsna.
Spożywanie alkoholu, aspiryny, leków z grupy antykoagulantów w ciągu 48 godzin przed badaniem może skutkować otrzymaniem fałszywie dodatnich wyników.
Do badań nie będzie przyjmowany kał w pojemnikach po środkach spożywczych oraz o innym przeznaczeniu ( butelki, słoiczki itp.).
Przygotowanie pacjenta i pobieranie wymazu z okolic odbytu na obecność jaj owsika (Enterobius Vermicularis), zalecenia
Materiał należy pobrać przed rozpoczęciem leczenia i ponownie po 2-3 tygodniach po jego zakończeniu.
Wymaz należy pobrać po dwóch godzinach od zaśnięcia lub rano bezpośrednio po przebudzeniu, przed myciem i oddaniem kału, z okolic odbytu po rozchyleniu fałdów skórnych.
Wymaz powinien być pobrany trzykrotnie w odstępach 3-5 dni.
Materiał pobieramy za pomocą suchej wymazówki lub wg Grahama
Wykonanie wymazu wg Grahama
Wymaz pobieramy przy użyciu przylepca celofanowego.
Pasek przylepca dł. 5-7 cm i szerokości 2 cm przykładamy lepką stroną do fałd odbytu, delikatnie przyciskając na całej długości.
Tą samą lepką stroną przyklejamy taśmę na szkiełko podstawowe.
Materiał dostarczamy do laboratorium w dniu pobrania. Do czasu dostarczenia przechowujemy w temperaturze pokojowej (15-25 ºC).
Pobieranie kału na badania bakteriologiczne i mykologiczne, zalecenia
Kał pobieramy do jałowego pojemnika kałowego ze szpatułką. Pojemnik należy pobrać w punkcie pobierania materiału.
Materiał pobieramy w początkowym okresie biegunki, przed rozpoczęciem antybiotykoterapii, lub po 5 dniach od jej zakończenia.
Za pomocą szpatułki dołączonej do wieczka pojemnika pobieramy kał z 2-3 różnych miejsc uwzględniając zmianę patologiczną ( śluz, ropę, krew).
Maksymalne wypełnienie pojemnika nie powinno przekraczać 1/3 jego wysokości.
W przypadku kałów płynnych należy pobrać około 1 ml płynu lub 2-3 ml do badania mykologicznego.
Pojemnik szczelnie zamykamy, następnie zabezpieczamy dodatkowo woreczkiem foliowym i dostarczamy do laboratorium w ciągu kilku godzin od pobrania. Do czasu dostarczenia przechowywać kał w temperaturze od + 2ºC do +8ºC.
W kierunku oznaczenia toksyn A/B Clostridium difficile próbkę można przechowywać do 24 godzin w temperaturze od + 2ºC do +8ºC.
Kał pobrany w kierunku wykrywania rotawirusów i adenowirusów można przechowywać do czasu dostarczenia do laboratorium maksymalnie 8 godzin w temperaturze + 2ºC do +8ºC.
Do badań nie będzie przyjmowany kał w pojemnikach po środkach spożywczych oraz o innym przeznaczeniu ( butelki, słoiczki itp.).
Pobieranie kału na badania w kierunku nosicielstwa pałeczek Salmonella Shigella do probówki z podłożem transportowym
Kał pobieramy do probówki z podłożem transportowym. Probówki należy pobrać w punkcie pobierania materiału.
Materiał pobieramy w trzech kolejnych dniach.
Wymazówkę zanurzamy w kale do ¾ wysokości wacika i kilkakrotnie delikatnie obracamy.
Wymazówkę umieszczamy w podłożu transportowym, nie zanieczyszczając ścianek probówki.
Probówkę dokładnie zamykamy i opisujemy imieniem i nazwiskiem oraz datą i godziną pobrania.
Probówki dostarczamy do laboratorium nie później niż 72 godziny, od pobrania pierwszej próbki. Do czasu dostarczenia materiał należy przechowywać w temperaturze od + 2ºC do +8ºC.
Pobieranie kału na badania w kierunku Campylobacter do probówki z podłożem transportowym
Do badań w kierunku Campylobacter kał pobieramy na podłoże transportowe z węglem aktywowanym typu Amies. Probówki należy pobrać w punkcie pobierania materiału.
Wymazówkę zanurzamy w kale do ¾ wysokości wacika i kilkakrotnie delikatnie obracamy.
Wymazówkę umieszczamy w podłożu transportowym, nie zanieczyszczając ścianek probówki.
Probówkę dokładnie zamykamy i opisujemy imieniem i nazwiskiem oraz datą i godziną pobrania.
Probówki dostarczamy do laboratorium w dniu pobrania. Do czasu dostarczenia materiał należy przechowywać w temperaturze od + 2ºC do +8ºC.
Przygotowanie pacjenta i pobieranie moczu na badanie bakteriologiczne, zalecenia
Mocz do badania bakteriologicznego należy oddać do jałowego pojemnika. Pojemniki należy pobrać w punkcie pobierania materiału.
Przed oddaniem moczu zewnętrzne narządy płciowe powinny być umyte wodą z mydłem, dokładnie spłukane i osuszone jednorazowym ręcznikiem papierowym. Nie stosować środków dezynfekcyjnych i odkażających.
Mocz powinien być oddany bezpośrednio po spoczynku nocnym, który trwał nie mniej niż 4 godziny, ze środkowego strumienia. Pierwszą porcje moczu należy oddać do toalety. Następną porcję w ilości około 5-10 ml oddać do wcześniej przygotowanego jałowego pojemnika nie dotykając jego brzegów i powierzchni wewnętrznej. Końcową porcję moczu oddać do toalety. Pojemnik dokładnie zamknąć.
W przypadku pobierania moczu u niemowląt i małych dzieci, stosuje się specjalne jałowe woreczki. Po umyciu i osuszeniu okolicy cewki moczowej należy przykleić woreczek. Po zebraniu moczu woreczek odklejamy, zamykamy i w całości umieszczamy w jałowym plastikowym pojemniku. Nie należy przelewać moczu z woreczka do pojemnika.
Do badań nie będzie przyjmowany mocz w pojemnikach po środkach spożywczych oraz o innym przeznaczeniu (butelki, słoiczki itp.).
Mocz należy dostarczyć do laboratorium w jak najkrótszym czasie. Do czasu odbioru przez kuriera próbkę przechowywać w temperaturze od + 4ºC do +8ºC.
Przygotowanie pacjenta i pobieranie plwociny , zalecenia
Plwocinę należy pobrać rano na czczo po wypłukaniu jamy ustnej przegotowaną wodą ( ważne jest aby nie pobierać śliny pacjenta).
Plwocinę odkrztuszamy głęboko i energicznie do jałowego pojemnika z szerokim otworem w ilości około 1-3 ml. Pojemnik należy pobrać w punkcie pobierania materiału.
Naczynie szczelnie zamykamy , nie dotykając jego brzegu i wewnętrznej powierzchni nakrętki.
Pojemnik opisujemy imieniem i nazwiskiem, datą, godziną pobrania i dostarczamy do laboratorium.
Próbkę do momentu dostarczenia do laboratorium przechowujemy w temperaturze od + 4ºC do +8ºC. W tych warunkach próbkę można przechowywać do 3 dni.
Do badań nie będzie przyjmowana plwocina w pojemnikach po środkach spożywczych oraz
o innym przeznaczeniu (butelki, słoiczki itp.).
Przygotowanie pacjenta do pobierania wymazów bakteriologicznych z gardła, nosa i oka, zalecenia
Wymazy z gardła:
Pacjent na pobranie materiału powinien zgłosić się na czczo, po uprzednim przepłukaniu jamy ustnej przegotowaną wodą.
Wymaz z oka:
Na pobranie wymazu najlepiej zgłosić się w godzinach rannych, przed umyciem oczu.
Materiału nie należy pobierać do 4 godzin po podaniu środków przeciwbakteryjnych.
Wymaz z nosa:
Na pobranie wymazu najlepiej zgłosić się w godzinach rannych, na czczo przed przyjęciem leków podawanych donsowo ( krople).
