Twoje jelito cienkie jest wyłożone maleńkimi, przypominającymi włosy wypustkami zwanymi kosmkami, które wchłaniają cukry, tłuszcze, białka, witaminy, minerały i inne składniki odżywcze z pożywienia, które spożywasz. Ekspozycja na gluten u osób z celiakią uszkadza kosmki, utrudniając organizmowi wchłanianie składników odżywczych niezbędnych dla zdrowia i wzrostu.
Celiakia jest chorobą spowodowaną reakcją immunologiczną na spożywanie glutenu. Gluten to białko występujące w żywności zawierającej pszenicę, jęczmień lub żyto.
Jeśli masz celiakię, jedzenie glutenu wywołuje odpowiedź immunologiczną na białko glutenu w jelicie cienkim. Z biegiem czasu reakcja ta uszkadza wyściółkę jelita cienkiego i uniemożliwia mu wchłanianie składników odżywczych, tzw. złe wchłanianie.
Uszkodzenie jelit często powoduje objawy takie jak biegunka, zmęczenie, utrata masy ciała, wzdęcia czy anemia. Może również prowadzić do poważnych powikłań, jeśli nie jest leczona. U dzieci zespół złego wchłaniania może wpływać na wzrost i rozwój, a także na objawy żołądkowo-jelitowe.
Nie ma jednoznacznego lekarstwa na celiakię. Ale dla większości ludzi przestrzeganie ścisłej diety bezglutenowej może pomóc w radzeniu sobie z objawami i pomóc w gojeniu się jelit.
Objawy
Objawy celiakii mogą być bardzo różne. Mogą być również różnić się u dzieci i u dorosłych. Objawy trawienne u dorosłych obejmują:
- Biegunka.
- Zmęczenie.
- Utrata masy ciała.
- Wzdęcia i gazy.
- Ból brzucha.
- Nudności i wymioty.
- Zatwardzenie.
Jednak ponad połowa dorosłych z celiakią ma objawy, które nie są związane z układem pokarmowym, w tym:
- Niedokrwistość, wynikająca z niedoboru żelaza spowodowanym jego zmniejszonym wchłanianiem.
- Utrata gęstości kości, zwana osteoporozą, lub zmiękczenie kości, zwane osteomalacją.
- Swędząca, pęcherzowa wysypka skórna, zwana opryszczkowym zapaleniem skóry.
- Owrzodzenia jamy ustnej.
- Bóle głowy i zmęczenie.
- Uszkodzenie układu nerwowego, w tym drętwienie i mrowienie stóp i dłoni, możliwe problemy z równowagą i upośledzenie funkcji poznawczych.
- Ból stawów.
- Zmniejszona czynność śledziony, znany jako hiposplenizm.
- Podwyższony poziom enzymów wątrobowych.
Dzieci
Dzieci z celiakią częściej niż dorośli mają problemy z trawieniem, w tym:
- Nudności i wymioty.
- Przewlekła biegunka.
- Spuchnięty brzuch.
- Zatwardzenie.
- Wzdęcia.
- Blade, cuchnące stolce.
Niezdolność do wchłaniania składników odżywczych może spowodować:
- Niepowodzenie w rozwoju niemowląt.
- Uszkodzenie szkliwa zębów.
- Utrata masy ciała.
- Niedokrwistość.
- Drażliwość.
- Niski wzrost.
- Opóźnione dojrzewanie.
- Objawy neurologiczne, w tym zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi (ADHD), trudności w uczeniu się, bóle głowy, brak koordynacji mięśni i drgawki.
Opryszczkowe zapalenie skóry
Nietolerancja glutenu może powodować tę pęcherzową chorobę skóry. Wysypka zwykle pojawia się na łokciach, kolanach, tułowiu, skórze głowy lub pośladkach. Stan ten jest często związany ze zmianami w wyściółce jelita cienkiego identycznymi jak w celiakii, z tą różnicą, że nie powoduje dolegliwości trawiennych.
Czynniki ryzyka
Celiakia występuje częściej u osób, które mają:
- Członek rodziny z celiakią lub opryszczkowym zapaleniem skóry.
- Cukrzyca typu 1.
- Zespół Downa, zespół Williama lub zespół Turnera.
- Autoimmunologiczna choroba tarczycy.
- Mikroskopowe zapalenie jelita grubego.
- Choroba Addisona.
Czasami celiakia uaktywnia się po operacji, ciąży, porodzie, infekcji wirusowej lub silnym stresie emocjonalnym.
Powikłania celiakii
Celiakia, która nie jest leczona, może prowadzić do:
- Niedożywienia. Dzieje się tak, jeśli jelito cienkie nie jest w stanie wchłonąć wystarczającej ilości składników odżywczych. Niedożywienie może prowadzić do anemii i utraty wagi. U dzieci niedożywienie może skutkować spowolnieniem wzrostu.
- Osłabienia kości. U dzieci złe wchłanianie wapnia i witaminy D może prowadzić do zmiękczenia kości, zwanego osteomalacją lub krzywicą. U dorosłych może prowadzić do utraty gęstości kości, zwanej osteopenią lub osteoporozą.
- Niepłodność i poronienie. Złe wchłanianie wapnia i witaminy D może przyczyniać się do problemów z rozrodczością.
- Nietolerancja laktozy. Uszkodzenie jelita cienkiego może powodować ból brzucha i biegunkę po zjedzeniu lub wypiciu produktów mlecznych zawierających laktozę. Gdy jelito się zagoi, możesz ponownie spożywać produkty mleczne.
- Rak. Osoby z celiakią, które nie utrzymują diety bezglutenowej, mają większe ryzyko zachorowania na kilka form raka, w tym chłoniaka jelitowego i raka jelita cienkiego.
- Choroby układu nerwowego. U niektórych osób z celiakią mogą rozwinąć się stany, takie jak drgawki lub choroba nerwów dłoni i stóp, zwana neuropatią obwodową.
Nie zwlekaj, umów się na badanie!